بهترین سلاح سرد برای روزهای گرم
به گزارش اخبار ورزشی، مهم ترین توصیه من به شما این است که سعی کنید حس تشنگی خودتان را حساس نگه دارید! همه حواس انسان خاصیت سازش پذیری دارند، به این معنی که وقتی مدام تحریک شوند، به آن تحریک عادت می کنند و ما دیگر آن را متوجه نمی شویم. مثلا اگر شما کنار یک اتوبان شلوغ و پر سر و صدا بایستید، در لحظه اول صداهای زیاد و بلندی
بهترین سلاح سرد برای روزهای گرم
گفتگو با آقای دکتر محمدرضا وفا*
آقای دکتر! مهم ترین توصیه تغذیه ای شما برای روزهای گرم چیست؟
مهم ترین توصیه من به شما این است که سعی کنید حس تشنگی خودتان را حساس نگه دارید! همه حواس انسان خاصیت سازش پذیری دارند، به این معنی که وقتی مدام تحریک شوند، به آن تحریک عادت می کنند و ما دیگر آن را متوجه نمی شویم. مثلا اگر شما کنار یک اتوبان شلوغ و پر سر و صدا بایستید، در لحظه اول صداهای زیاد و بلندی می شنوید، ولی بعد از مدتی به این صداها عادت می کنید یا اگر عادت کنید که همیشه روی غذای تان نمک زیادی بپاشید، بعد از مدتی ذایقه تان به غذاهای شور عادت می کند و غذاهای معمولی به نظرتان بی مزه می آید. حس تشنگی ما هم همین طور است. اگر در زمانی که احساس تشنگی می کنیم فورا آب ننوشیم و به حس تشنگی خود بی توجه باشیم، دیگر متوجه تشنگی خود نمی شویم و همین موضوع باعث می شود تا در طول روز هم دیگر آب ننوشیم و در حالی که اصلا متوجه نیستیم، اندک اندک دچار کم آبی و گرمازدگی شویم. از این رو، برای حساس نگه داشتن حس تشنگی باید به کوچک ترین مقدار خشکی دهان هم پاسخ بدهیم و آب بنوشیم.علامت این کم آبی و گرمازدگی چیست؟
اولین قسمت بدن که در پی کم آبی هر چند خفیف دچار آسیب می شود، مغز است، بنابراین از دست رفتن حتی مقدار اندکی از آب بدن روی قدرت توجه و تمرکز ذهنی اثر می گذارد و باعث می شود فرد در کار خود تمرکز نداشته باشد. علایم اولیه کم آبی شامل خشکی دهان، کاهش ادرار و در پی آن احساس خستگی و بی حالی، سردرد، سرگیجه و در موارد شدیدتر افت فشارخون و از دست دادن هوشکمک است.خیلی از ما این توصیه را شنیده ایم که نوشیدن روزی 8 تا 10 لیوان آب برای بدن کافی است.آیا این مقدار برای روزهای گرم هم کفایت می کند؟
این یک توصیه ساده و کلی است و نمی توان از آن برای همه مردم در همه شرایط استفاده کرد. شاید این مقدار آب برای روزهای گرم و برای کسانی که فعالیت و تعریق زیادی دارند، کافی نباشد.آب سلاح حیاتی ما در روزهای گرم است، بنابراین توصیه بهتر این است که سعی کنید یک بطری آب را همه جا به همراه خود داشته باشید و سعی کنید با نوشیدن یکی دو جرعه آب، همیشه دهان خود را مرطوب نگه دارید. این کار حس تشنگی شما را حساس نگه می دارد. می دانید که در روزهای گرم خیلی بیشتر از روزهای عادی عرق می کنیم و به همین دلیل آب زیادی از دست می دهیم. افرادی که در محیط گرم کار می کنند بیشتر از بقیه تعریق دارند و آب بیشتری از دست می دهند. بنابراین باید آب از دست رفته را هم جبران کنند.چه طور می توانیم آب از دست رفته را جبران کنیم؟
مسلما با نوشیدن آب! اما نکته مهم این است که انسان هم زمان با عرق کردن علاوه بر آب، برخی از املاح بدن را هم از دست می دهد، بنابراین در روزهایی که تعریق بدن مان شدید است فقط نوشیدن آب کافی نیست، بلکه باید به فکر جبران املاحی مثل سدیم و پتاسیم هم باشیم.برای جبران املاح بدن چه بخوریم؟
میوه ها و سبزی ها در این بین نقش اساسی و کلیدی دارند و باید حتما آنها را در وعده های اصلی و میان وعده های غذایی بگنجانیم.آیا تعداد و حجم وعده های غذایی در روزهای گرم باید با مواقع دیگر سال تفاوت داشته باشد؟
یک برنامه غذایی سالم برنامه ای است که در آن حتما 3 وعده غذایی اصلی و 3 میان وعده وجود داشته باشد. به طور کلی، همیشه توصیه ما این است که تمام گروه های غذایی، یعنی گروه شیر و لبنیات، گروه نان و غلات، گروه سبزیجات و صیفی جات و گروه گوشت ها در برنامه غذایی روزانه وجود داشته باشند، بنابراین اصول کلی تغذیه در روزهای گرم تفاوت چندانی ندارد ولی باید مصرف مایعات، میوه ها و سبزیجات افزایش یابد. نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که همان طور که همیشه توصیه می کنیم، نداشتن میان وعده غذایی، حذف صبحانه و به جای آن خوردن ناهار و شام حجیم اصلا کار درستی نیست و عواقب آن در فصل تابستان شدیدتر است؛ در فصل گرما هم مانند همه اوقات سال بهتر است یک صبحانه سالم، میان وعده شامل میوه ها در ساعت 10 صبح، ناهار متعادل همراه با سبزیجات، میان وعده عصرانه شامل میوه های فصل، شام سبک به همراه سالاد و سبزیجات و حتی وعده قبل از خواب متشکل از میوه ها را در برنامه روزانه خود داشته باشید.به مایعات اشاره کردید. آیا مایعاتی مثل آب میوه، چای، قهوه و نوشابه هم همان اثر آب را دارند؟
نه، اصلا! بهترین نوشیدنی روزهای گرم همان آب ساده است. نوشیدن چای، قهوه، نسکافه، نوشیدنی های کولادار و بسیار شیرین مثل نوشابه و آب میوه های صنعتی با اینکه در لحظه اول حس تشنگی را کم می کنند ولی درنهایت نه تنها به جبران آب بدن کمک نمی کنند، بلکه باعث تولید بیشتر ادرار و از دست دادن بیشتر آب بدن می شوند. در حقیقت نوشیدن این نوع مایعات کم آبی بدن را تشدید کرده و اوضاع را بدتر می کند.به جز مایعاتی که گفتید، آیا مواد دیگری هم هستند که خوردن شان به دفع آب بدن منجر شود؟
بله؛ پروتئین ها و چربی ها هم خودشان برای هضم و جذب در بدن به مقداری آب نیاز دارند و بدن ما برای سوخت و ساز آنها به آب نیازمند است، بنابراین بهتر است در روزهای گرم غذاهای پرپروتئین (مثل گوشت)، پرادویه و چرب را زیاد مصرف نکنید و پایه رژیم غذایی را بر مصرف غذاهای گیاهی قرار دهید و سعی کنید میوه ها و سبزی ها را بیشتر بخورید و آنها را در تمام وعده ها و میان وعده های غذایی جای دهید.خیلی ها، به خصوص قدیمی ترها، با برخی میوه ها و سبزی ها مشکل دارند و مثلا می گویند اگر هندوانه بخوریم سردی مان می شود یا اگر طالبی بخوریم گرمی مان می شود. آیا این سردی و گرمی ریشه علمی دارد؟
بله! در حقیقت برخی افراد نسبت به مصرف برخی غذاها حساسیت دارند و پس از مصرف آنها دچار ناراحتی هایی مثل دل درد می شوند که در قدیم با اصطلاح سردی و گرمی از آنها نام برده می شد. این واکنش ها اساس علمی دارد و در طب سنتی ما و کتاب های قدیمی طب مثل قانون بوعلی سینا به آنها اشاره شده است. تعبیر علت این واکنش ها در بدن هم به علت تغییرات خفیف هورمون های تیرویید و اختلالات متابولیک متعاقب آنها ذکر شده است.پس توصیه شما به افرادی که به این علت نمی توانند میوه ها و سبزیجات بخورند، چیست؟
من توصیه می کنم این افراد میوه هایی را که نسبت به آن حساس هستند، بعد از وعده های غذایی مصرف کنند؛ مثلا بعد از صرف ناهار، به جای آنکه دسری مثل کرم کارامل یا ژله یا شکلات بخورند، بهتر است چند برش هندوانه یا طالبی یا خربزه میل کنند.پی نوشت ها :
*متخصص تغذیه و رژیم درمانی
منبع:www.salamat.com/ع
منبع: راسخون